Fazla Tuz Varise Neden Olur Mu?
Fazla tuz varise neden olur mu? Varis oluşumu ve tuz kullanımı arasında ilişki var mı? Son zamanlarda hastalarımızdan gelen yoğun sorulardan biri de “Varis ve Tuz İlişkisi". Maalesef bizim de hastalarımızda gördüğümüz sıkıntılardan birisi “Tuz Tüketimi”. Bu yazımızda fazla tuz tüketiminin damarlarımıza etkisinden, özellikle bacaklardaki ödeme etkisinden bahsedeceğim. İnsan bedeninde damar içerisinde dolaşan sıvıların damar dışına çıkması ve doku araları ile cilt altında birikmesi sonucunda ödem durumu gelişir. Hücreleri çevreleyen alanda anormal sıvı birikmesi sonucu oluşan ödem vücudun farklı bölgelerinde oluşabilir. Vücutta ödem oluşmasının birçok nedeni vardır. Sık rastlanan sebepler arasında fazla miktarda tuz alınması, varisler, enfeksiyonlar sonrası gelişen lenf ödem, kalp, böbrek, hormonlar (hipotiroidi), karaciğer yetmezliğidir. Ayrıca az hareket eden sürekli oturma eğilimi gösteren, kilolu, fazla tuz tüketen ve sinirli yapıya sahip kişilerde ödem daha sık görülebilir.
Fazla Tuz Varise Neden Olur Mu?
Alınan su ve tuz miktarı vücutta şişme ve bacaklarda ödem gelişiminde çok önemlidir. Bacaklarda gözle görülür bir ödem, yani vücutta su toplaması olduğunda, 2-3 litre kadar fazla sıvı vücutta birikmiş demektir. Ödemin oluşumunda böbrekten su ve tuz tutulumu önem taşır. Varis tedavisi sürecinde tuz kullanımının azaltılması gerekmektedir.
İnsan vücudunda sıvı birikimi, bölgesel ya da tüm vücudu içerecek şekilde genel olabilmekle birlikte yaygın olarak özellikle bacaklarda görülür. Bacaklarda oluşan ödem hastanın yürümesini engeller ve yaşam kalitesini düşürür. İlerleyen zamanlarda bacak yüzeyinde çatlama, enfeksiyon, ciltte morarma gibi durumlar meydana gelebilir.
Vücudun farklı bölgelerinde oluşan ödem farklı hastalıkların habercisi olabilir ve bu durumun hastalıklarla bağlantısı araştırılmalıdır;
-Her iki bacak şişmesinde; aşırı miktarda tuz alımı, varisler ve kalp yetersizliği ön plandadır.
-Yüz, dudak ve gözde oluşan ödemler ise alerjik reaksiyonlar, kanda protein düşüklüğü, hormonal ve böbrek hastalıklarına bağlı gelişebilir.
- Ağrı kesici ilaçlar (özellikle romatizma ilaçları), hormon ilaçları (kortizonlu ilaçlar) da vücutta aşırı su ve tuz tutulumuna neden olarak ödeme yol açar.
-Aşırı hareketsizlikte lenf dolaşımını ve toplardamar dolaşımını azaltacağı için özellikle kollarda ve bacakta şişme yapar. Hep aynı pozisyonda kalan yaşlılarda yerçekiminin etkisi ile sıvı altta kalan bölümlerde toplanır, bu yalancı bir ödem görüntüsü verebilir.
-Yolculuk sırasında bacak ve ayaklarda oluşan şişlik, sık karşılaşılan zararsız bir durum olup, seyahat sırasındaki hareketsizlik nedeniyle oluşur. Hareketsiz oturmak, toplardamarların içinde kanın göllenmesine, damardan sızan sıvının dokular arasında birikmesiyle bacakların şişmesine neden olur. Kısa süre içinde normale döner. Fakat unutulmamalıdır ki, bu şişliğin hareket etmeye başladıktan sonra da devam etmesi ciddi sağlık problemlerinin habercisi olur.
1 gr tuz 200 ml sıvı birikmesine sebep olur!
Normalden fazla tüketilen tuz ödeme neden olabiliyor ve bir çok hastalıkların meydana gelmesine sebep olabiliyor. Fazladan alınan 1 gr tuz vücutta 200 ml sıvı birikmesine yol açar. Bu durum yüksek tansiyon, kalp ve böbrek rahatsızlıklarına yol açabiliyor. Normalde alınması gereken tuz miktarı, yaşa ve aktiviteye göre değişir. Aşırı tuzlu besinlerin tüketilmesi ile yeterli miktarda tuz böbreklerden atılamazsa vücutta sıvı birikmeye başlar. Öncelikle de ayak bileği, göz çevresi gibi yumuşak doku bölgeleri ilk olarak şişmeye başlar.
Hastalarımız, “Hocam, ödem oluşmaması için nelere dikkat etmeliyiz?” diye sorduklarında, şu cevabı veriyorum; beyaz ekmek, yemeklerde kullanılan salça, turşu gibi fazla miktarda tuz ihtiva eden gıdalar yanında, hazır soslar, yapay tatlandırıcılar, bazı baharatlar, alkollü içecekler vücutta ödem oluşumunu artırır ve maalesef, ülkemizde, bölgemizde, nüfusu en yoğun ilimiz olan İstanbul’da, bu tüketim alışkanlığı çok yaygın. Bununla birlikte;
-Tuz ve karbonhidrat tüketimini azaltmak
-Düzenli egzersiz yapmak
- Hareketsiz kalmamak
- Sıcaklardan korunmak
- Hazır besin ve soslardan uzak durulması
-Kafeinli içeceklerin azaltılması
- Alkol alınmaması
- Kullanılan ilaçları gözden geçirmek
- Yoğurt ve kefir tüketmek
- Su atıcı özelliği olan besinler tüketmek ödemin oluşmasını engeller ve ödemi azaltır.
Tüm bunlara rağmen bacaklardaki şişlikler devam ediyor ise bacaklarda varis ve vücutta sıvı birikimine yol açabilecek herhangi bir hastalık olup olmadığının tespit edilmesi ve buna yönelik tedavi yapılması temel prensiptir.
Unutulmamalıdır ki ; yemeklere tuz atmamak, tuz almamak demek değildir.